In de schijnwerpers
Loket Gezond Leven zet Bewegen Werkt in de schijnwerpers
Welke interventies werken om mensen weer te laten deelnemen aan de samenleving? Met de Impuls Leefstijlinterventies (2021-2022) informeert en enthousiasmeert Loket Gezond Leven gemeenten over erkende leefstijlinterventies. Ze zetten enkele interventies in de schijnwerpers. Dit keer: Bewegen Werkt
Loket Gezond Leven ging voor dit artikel in gesprek met Arno Nienhaus (accountmanager Bewegen Werkt).
Interventie Bewegen Werkt
Bewegen Werkt zet beweging in om mensen die niet aan het werk zijn, te activeren naar werk. Vaak hebben deze mensen - “het zittende bestand” - al langere tijd een afstand tot de arbeidsmarkt. Niënhaus over de opzet en het doel: ‘Bewegen Werkt laat mensen letterlijk en figuurlijk het eerste opstapje naar werk maken. Beweging is dé warming-up voor re-integratie.’
Een deelnemersgroep bestaat uit maximaal 16 deelnemers, elke 6 weken stromen nieuwe mensen uit of in. Een Bewegen Werkt coach begeleidt de deelnemers. In de sportzaal, tijdens fitness of met buiten wandelen. Niënhaus vult aan: ‘We bieden ook een cursus over gezonde leefstijl aan én we werken aan plezier en succesbeleving. Dat is ontzettend belangrijk. We zien dat deelnemers die al wat langer meedraaien enthousiast zijn en vaak nieuwe deelnemers introduceren. Meestal heb je dan zo’n 12 tot 16 mensen in het programma. Zo behoud je als gemeente de continuïteit.’
Van uitkering naar werkfit
Bewegen Werkt levert “werkfitte” inwoners op. Niënhaus over de resultaten: ‘Voor de coronapandemie namen bij Avres (Avres helpt inwoners van Gorinchem, Molenlanden en Vijfheerenlanden bij werk) in twee jaar 65 mensen deel. Hiervan stroomde 25 procent door naar vrijwilligerswerk en maakte 17 procent de stap naar betaald werk. 16 procent maakte de stap naar sociale activering. Hierbij gaan mensen aan de slag met een klantmanager om sneller en duurzamer aan een baan te komen. Niënhaus licht toe: ‘Door mensen op hun eigen niveau in beweging te brengen, komt een kwetsbare en brede groep dichter bij werk. Vaak stopt de uitkering dan gedeeltelijk of volledig. Dit bespaart kosten.’
''Bewegen Werkt laat mensen letterlijk en figuurlijk het eerste opstapje naar werk maken. Beweging is dé warming-up voor re-integratie''
Succesvol in meerdere gemeenten
Er zijn meerdere gemeenten die de interventie inzetten, waarbij vooral samenwerking tussen verschillende partijen belangrijk is voor het succes. Niënhaus: ‘In mijn regio springt Alblasserwaard-Vijfheerenlanden er echt uit. Daar werken we samen met de uitvoeringsinstantie van de sociale dienst voor de gemeenten Gorinchem, Molenlanden en Vijfheerenlanden. Daar werken we samen met Leerwerkbedrijf Avres, nu al zo’n tien jaar.’ Landelijk zijn we al 20 jaar succesvol en hebben we over de 30.000 mensen geholpen. En er zijn een aantal gemeenten die er al net zo lang bij betrokken zijn.
Randvoorwaarden voor succes
Essentieel voor het slagen van de interventie is aansluiting na afloop van het programma. In de gemeente is voldoende aanbod belangrijk. Niënhaus: ‘Bijvoorbeeld een vrijwilligersorganisatie om bij aan te sluiten, een re-integratietraject om aan mee te doen of een buurtsportcoach die deelnemers ondersteunt in de stap naar regulier sportaanbod.’
Niënhaus benadrukt daarnaast dat het contact met de klantmanager van de gemeente belangrijk is: ‘Samenwerking met de klantmanager van de gemeente is onontbeerlijk. Als die betrokken is, kunnen we op twee derde van het programma het gesprek aangaan met de klantmanager van de gemeente, coach en cliënt. We vragen de cliënt: waar wil jij naartoe bewegen als het programma afgelopen is? Scholing, vrijwilligerswerk of betaald werk? We bepalen samen welke stappen de cliënt gaat zetten om zich na het programma verder te ontwikkelen. Of het nou gaat om bewegen bij een wandelclub of een sollicitatieprocedure - het is gewoon zonde als het alleen bij een warming-up blijft.’
''Je moet Bewegen Werkt echt breder zien dan alleen een sportprogramma, mensen doen weer mee aan de maatschappij''
Werven deelnemers
De klantmanager is tevens een sleutelfiguur voor het vinden van deelnemers. Niënhuas licht toe: ‘Klantmanagers hebben goed in beeld hoe ver mensen van de arbeidsmarkt af staan. Zij melden deelnemers bij ons aan. Ze geven een doel mee. Dit loopt uiteen: van fitter worden tot meer zelfvertrouwen, tot sociale contacten leggen of werknemersvaardigheden.’ Ook gemeenten kunnen deelnemers altijd aanmelden voor een voorlichtingsbijeenkomst van Bewegen Werkt.
Implementatie en financiering
Niënhaus schat in dat voor de voorbereiding ongeveer drie maanden nodig zijn, van het eerste contact tot de uitvoering. Kosten zitten voornamelijk in de uitvoering en de huur van locaties, bijvoorbeeld een gymzaal. Hier draagt Bewegen Werkt zorg voor. Als de gemeente contacten heeft bij een sportlocatie, dan maakt Bewegen Werkt daar wel graag gebruik van. Niënhaus vertelt: ‘Grofweg moet je rekenen op zo’n 1000 euro per deelnemer. Het bedrag hangt af van de vraag en wensen van de gemeente, om hoeveel mensen het gaat en de duur van het programma. We streven naar een langdurige relatie met de gemeente, als je incidenteel een keer een groepje hebt, liggen de kosten iets hoger.’
Gecombineerde leefstijlinterventie (GLI)
Bewegen Werkt kan in combinatie met de GLI. Dit gebeurt bijvoorbeeld in gemeente Den Haag. De meeste Bewegen Werkt-coaches zijn gecertificeerd om de GLI aan te bieden. Met de gemeente worden dan afspraken gemaakt over de inzet van Bewegen Werkt voor GLI-deelnemers. “Voor deze mensen is dit zeker een voordeel, omdat beweegactiviteiten niet vergoed worden binnen de GLI.” Bij Bewegen Werkt krijgt de deelnemer dan een plusaanbod binnen het bestaande programma, met coaching op individuele leefstijl. Niënhaus vertelt: ‘Om in aanmerking te komen voor de GLI moet je een BMI hebben van 25 of hoger met comorbiditeit. Of een BMI van 30 of hoger. 40% van onze deelnemers komt in aanmerking voor de GLI. Het is overigens geen voorwaarde om mee te doen met Bewegen Werkt.’
Positieve Gezondheid
Niënhaus benadrukt dat het programma niet alleen draait om fysieke fitheid. ‘Ons programma overlapt nagenoeg alle 42 aspecten die een rol spelen binnen het model van Positieve Gezondheid,’ zegt hij, ‘we gaan uit van: waar zit je kracht, wat kun je nog wél, ook mentaal en sociaal.’ In het programma wordt gewerkt aan initiatief nemen en assertiviteit, zingeving, taal en digitale fitheid. Vaardigheden die je als werknemer nodig hebt. Niënhaus onderstreept: ‘Bewegen Werkt wordt nog weleens neergezet als alleen een sportprogramma. Maar je moet het echt breder zien, mensen doen weer mee aan de maatschappij.’
Bron: Loket Gezond Leven