Bestaansonzekerheid voorkomen en verminderen
Van overleven naar bloeien
In dit nieuwsartikel verwijzen we naar een advies van de Amerikaanse psychologen Edward Deci en Richard Ryan, met behulp van hun self-determination theory (zelfbeschikkingstheorie). Dit advies richt zich op ondersteuningssystemen op het gebied van werk, inkomen, educatie, ontwikkeling en sociale netwerken. Bestaanszekerheid gaat volgens de psychologen namelijk verder dan enkel zekerheid in inkomen.
Bloei
Voor de invulling van het begrip bloei dat in dit stukje van het advies wordt gehanteerd, laten we ons inspireren door de zelfbeschikkingstheorie van de Amerikaanse psychologen Edward Deci en Richard Ryan. Deze theorie geeft bruikbare handvatten voor het omschrijven wat bloeien als persoon inhoudt, waar wij ook de focus opleggen binnen ons beweegprogramma. Deci en Ryan stellen dat het optimale welzijn, groei en functioneren van mensen worden ondersteund door drie psychologische basisbehoeften:
- Autonomie
- Competentie
- Verbondenheid
Autonomie
Hierbij wordt autonomie omschreven als de universele drang om een leven te leiden dat in overeenstemming is met je eigen identiteit, dus niet per definitie onafhankelijk van anderen. Binnen ons beweegprogramma gaan deelnemers, mensen met een uitkering, gedurende de periode opzoek naar zijn of haar eigen (oude) identiteit. Ondanks dat het programma in groepsverband is, draait het uiteindelijk om het individu.
Competentie
Competentie betekent het vertrouwen hebben in jouw vaardigheden die vereist zijn om effectief te functioneren of om ze te kunnen ontwikkelen. Gedurende het beweegprogramma worden deelnemers gestimuleerd om hun competenties te ontdekken, waardoor ze inzicht krijgen in hun persoonlijke kwaliteiten. Is de deelnemer bijvoorbeeld meer een denker of doener, staat hij of zij liever op de voorgrond of achtergrond, en waar liggen de kwaliteiten van de deelnemer? Op basis van deze competenties kan een plan worden opgesteld voor de toekomst na afronding van het project, zoals bijvoorbeeld gericht op vrijwilligerswerk, betaald werk of op sportief gebied.
Verbondenheid
Verbondenheid gaat over de universele verlangens van mensen, in ons geval van deelnemers, naar interactie, verbinding en waardering en de ervaring om niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen te zorgen. Deci en Ryan beschrijven deze behoeften als essentieel: “Individuen kunnen niet bloeien als niet aan alle drie de basisbehoeften is voldaan, evenmin als individuen kunnen bloeien op alleen water maar zonder voedsel.'' Hulp en ondersteuning gericht op bloei moeten op een of andere manier deze drie basisbehoeften ondersteunen. Hoe deze basisbehoeften op individueel niveau vormkrijgen, verschilt echter per cultuur en per levensfase.
Benieuwd naar het hele advies?
''Individuen kunnen niet bloeien als niet aan alle drie de basisbehoeften is voldaan, evenmin als individuen kunnen bloeien op alleen water maar zonder voedsel.''
Bronnen:
- Self-Determination Theory (SDT), Edward Deci & Richard Ryan, 2000
- Raadvolksgezondheid, Van overleven naar bloeien: bestaansonzekerheid voorkomen en verminderen